FRANSA'NIN AFRİKA ORDUSU : LEJYONERLER

1.KISA ÖZET

Fransız Afrika Ordusu tabiri Kuzey Afrika'da 1830 den 1962 de Cezayir savaşı bitene kadar Fransız genel kurmayı bünyesinde oluşturulan çeşitli askeri birliklerin bütününe verilen addır. Fransız 19.ordusu 1873 yılında Afrika Ordusu adını almıştır. Buna mütekiben ordu denizcilik bakanlığı dahilindeki özellikle Sahra Altı ve benzeri Fransız sömürgelerine yönelik çalışan Fransız Koloni Güçlerinden ayrıştırılmıştır.

2. BİRİMLER

A) Zouaveler ( Avrupa Birimi )

B) Chasseurs d'Afrique ( Avrupa Birimi )

C) Fransız Yabancılar Lejyonu ( Avrupa Birimi )

D) Infanterie Legere d'Afrique ( Avrupa Birimi )

E) Tirailleurs (Yerli )

F) Spahiler (Yerli )

G) Fas Goumierleri (Yerli )

H) Meharisteler (Yerli )

1.KISA ÖZET

Fransız Afrika Ordusu tabiri Kuzey Afrika'da 1830 den 1962 de Cezayir savaşı bitene kadar Fransız genel kurmayı bünyesinde oluşturulan çeşitli askeri birliklerin bütününe verilen addır. Fransız 19.ordusu 1873 yılında Afrika Ordusu adını almıştır. Buna mütekiben ordu denizcilik bakanlığı dahilindeki özellikle Sahra Altı ve benzeri Fransız sömürgelerine yönelik çalışan Fransız Koloni Güçlerinden ayrıştırılmıştır.

2. BİRİMLER

A) ZOUAVELER

Herşeyden önce Zouave bir Berberi boyudur. Lakin bu tabir genel anlamda 1831 ( Cezayir’de başladı ) ve 1962 tarihleri arasında Kuzey Afrika’da hizmet etmek üzere Fransız Ordusuna bağlı kurulan piyade birliklerine verilen addır.

B) CHASSEURS D’AFRICA ( AFRİKA AVCILARI )

Bu tabir ilk olarak 1830 larda Cezayir’e yollanan süvari birlikleri için kullanılmaya başlanmıştır. 1962-1964 arasında çok sayıda görev sonlandırma ve yer değiştirme sürecinde Cezayir’in bağımsızlığını resmen kazanmasıyla iptal edilmiş bir birliktir. Fakat 1998 yılında sözde bu meşhur süvari birliği geleneğini yaşatma adına ve aynı kapsamda 1er Regiment de Chasseurs d'Afrique adı altında bir birlik oluşturulmuştur. ( Bu tabir aynı zamanda 1862 de ABD New Orleans’ta kurulan ilk Afro-Amerikan alayınında adıdır )

C) FRANSIZ YABANCILAR LEJYONU -Légion étrangère

Fransız Ordusu yada orijinal adıyla Armee de Terre’nin elit savaşçı birimidir. 10 Mart 1831 de kurulmuştur. 2011 yılı aralık ayı itibarıyla komutanlığını tuğgeneral Christophe de Saint Chamas yapmakta ve 491.992 paralı askerden oluşmaktadır ( Türk: 1000, Faslı: 200, Tunuslu: 200, Mısırlı:100 ). Afrika Ordusunun birimi olarak misyonu Sahra Altı Afrika’da ki Fransız Sömürge İmparatorluğunun genişlemesini sağlamak olarak belirlenmiştir. Bu bağlamda çeşitli aşiret isyancılarını ve savaşçılarını kullanarak Cezayir’in pasifize edilmesinde büyük rol oynamıştır.

** Operasyonları : Cezayir’in işgali (1830–1847), Kırım Savaşı (1854–1856), Italya Harekatı (1859), Meksika (1863–1867), Franko-Prusya Savaşı (1870–1871), Sino-Fransız Savaşı (1883–1888), İkinci Franco-Dahome Savaşı (1892–1894), İkinci Madagaskar Operasyonu (1894–1895), Mandingo Savaşı (1898), Cezayir Bağımsızlık Savaşı (1954–62), Çad İçsavaşı ( 1969-1971), Çad-Libya Çatışmaları ( 1969–72 / 78-79/83-87), Demokratik Kongo Cumhuriyeti ( 1978 ), Kolwezi “Zaire “ Muharebesi ( 1978), Ruanda ( 1990-1995 ), Somali ( 1992 ), Saraybosna ( 1993 ), Orta Afrika Cumhuriyeti ( 1996 ), Kongo ( 1997 ), Kosova ve Makedonya ( 1999), Afganistan ( 2001), Fildişi Sahilleri ( 2000-şuan ),* Fildişi Sahilleri Licorne Operasyonu ( 2003),* Çad EUFOR Tchad/RCA Operasyonu (2008)

** Unutulmayacak Operasyonlar

ÇAD: Operation Opervier 1986-2009

GİNE KÖRFEZİ: Operation Corymbe ( 1990 )

GABON : Operation Requin ( 1990 )

ZAIRE : Operation Baumier ( 1991 )

CİBUTİ: Operation Iskoutir ( 1992 )

RUANDA : Operation Noroit ( 1990-1994 )

RWANDA : Operation Turquise ( 1994 )

COMORES : Operation Azalee ( 1995 )

CENTRAL AFRICA: Operation Almandins ( 1996 )

GUINEA BISSAU : Operation Iroko ( 1998 )

IVORY COAST : Operation Licorne ( 2002 )

D.R.CONGO : Operations Mamba and Artemis

ŞUANKİ OPERATİF YERLEŞİMLER : Fransız Guyanası, Afganistan, Mayotte ( DLEM Mission de souveraineté ), BAE ( Daha önce Cibuti’deydi- 13 DBLE; 1^e REC / 1° escadron; 1^e REG / 3° compagnie), Gabon (2^e REP / 3° compagnie – 4° compagnie )

** Şuan 55 yaşında olan General Ante Gotovina eski bir Fransız Lejyonu komutanı olup aşırı bir Sırp milliyetçisi olarak sıcak resmi ilişkilerini kullanarak hırsızlık, yolsuzluk, tecavüz, cinayet, katliam ve hertür insan haklarısuçuyla yargılanmasına rağmen kahraman muamelesi görmektedir. Bu adam Çad ve Zaire’de lejyon adına işlediği sayısız suçtan sonra 1979 yılında Fransız vatandaşlığına kabul edierek çeşitli madallayalarla da onurlandırılmıştır.

D) AFRIKA HAFİF PİYADE BİRLİĞİ (Infanterie Légère d'Afrique)

Fransız ordusunda görevliyken çeşitli suçlardan hüküm giymiş ve askeri görev sürelerinin bitimine zaman olan azılı suçlulardan oluşmuş bir birliktir. Bu birliğin ilk 2 müfrezesi 1832 yılında Cezayir’de görevlendirilmiştir. İlk görevleri ağır bir disiplin altında yol inşaatlarında çalışmak olsada kısa süre içinde sözde ihtiyaçtan dolayı savaşçı görevlerine geri iade edilerek Afrika ve 1.Dünya Savaşında Fransa da çatışmalara yollanmıştır. Suç makinası bu lejyoner askerler Fransız ordusunda ironik olarak Les Joyeux yani keyiflendiriciler lakabıyla anılmaktadır.

E) TRIAILLEURLER

Bu tabir Fransız genel kurmayınca 19-20.yüzyıllarda Fransız sömürgelerindeki acemi hafif piyade lejyonlarını tanımlamak için kullanılmıştır. Bu birlikler Cezayirli, Faslı, Tunuslu ve Madagaskarlı paralı askerlerden oluşmuştur.

Kırım Savaşı esnasında kullanılan Cezayirli trialleurlere Türkler ( Turcos ) lakabı takılmış ve bundan sonrada hep bu isimle anılmışlardır.

Trialleur birliklerinin çoğu 1956-1962 yıllarındaki bağımsızlık ilanlarından sonra kapatılmıştır. Lakin Fransız Ordusunda hala daha resmi törenlerde Cezayirli Turcosların Fransaya 130 yılı aşkın süredir var olan bağlılığını anmak için geleneseksel Turcos üniforması giyen ve Cezayirlilerden oluşturulmuş bir trialleur birliği bulunmaktadır.

İkinci Dünya Savaşında Fransa adına savaşması için Senegalli paralı askerlerden oluşturulan 21eme Regiment d'infanterie de marine isimli trialleur birliğinin anısını Senegalde yaşatan ve Senegal Frejus’ta koğuşlandırılmış bir birlik vardır.

F) SPAHILER

Sipahi birliği 1831 yılında Cezayir, Tunus ve Fas kırsal aşiret yerlisi paralı askerlerden oluşturulmuş hafif süvari birliğidir. Cezayirin işgalinde en büyük katkı Sipahilerden gelmiştir. Günümüz Sipahileri aynı misyon doğrultusunda 1er Régiment de Spahis Marocains isimli bir birlik olarak varlıklarını sürdürmektedir. Çoğunlukla Faslı paralı askerlerden oluşmuş mekanize donanımlı bu yeni Sipahi oluşumu Körfez Savaşında hizmet vermiştir. Birlik hali hazırda Fransa’nın Valence, Drôme şehrinde komuta edilmektedir.

Senegal’de bir Sipahi birliğini Red Guard adı altında başkanlık koruması olarak koğuşlandırmaktadır. Bu birliğin kökeni 1843 te Senegal’de ki aşiretler çatışmasını engellemek için gönderilen Fransız Sipahin birliğine dayanır. Bu tarihte Senegale yerleşen Sipahiler başta Fas olmak üzere çok sayıda Batı Afrika ülkesinde operasyon yapmıştır. Senegal Sipahileri 1928 te kurulan Senegal Jandarmasının temelini oluşturmuştur.

G) FASLI GOUMIERLER

Goumier tabiri sömürge yıllarında Fransız Sudan’ı ve Yukarı Volta ( Gana ) da görevli yerli Fransız askerlerine verilen addır. Faslı Goumierler 1908-1956 yıllarında Fransız Afrika Ordusuna bağlı geri hizmet birliklerinde çalışmışlardır. Fas’ın 1956 daki bağımsızlığından sonra Fransız Afrika Ordusunda görevli 14.000 Faslı goumier anlaşma neticesinde yeni kurulan Fas Kraliyet Ordusuna transfer edilmiştir.

H) MEHARISTELER

Méhariste kaba tabirle develi süvari demektir. 1902 yılında öncesine kadar develerle sınır devriyesi yapan Cezayir Sipahi ve trialleur birlikleri içinden oluşturulmuştur. Yeni oluşturulan Meharistelerdel Chaamba göçebe aşireti üyelerinden oluşturulmuştur ve Fransız Yerli İşleri Bürosunca yönetilirler.

Fransa ordusunun yakın tarihteki Afrika icraatleri hakkında bilgi almak için http://survie.org/IMG/pdf_Survie-4_pages_Armee-2.pdf dökümanını ve tarihsel derinlikte bilgilenmek için Raphale Granvaud'un Que fait l’armee française en Afrique ? kitabını okumanızı tavsiye ederiz